Napoje energetyzujące a zdrowie dzieci

Na mocy ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw z początkiem bieżącego roku wszedł w życie zakaz sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18. roku życia. Zakaz obejmuje „energetyki” zawierające w swoim składzie kofeinę w ilości przekraczającej 150 mg/lub taurynę. Co więcej, na terenie jednostek oświaty napojów energetycznych nie kupią nawet pełnoletni uczniowie i pracownicy. Zakazem objęte zostały wyłącznie napoje sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług jako środek spożywczy. Zakaz nie dotyczy natomiast dostępnych w aptece suplementów diety zawierających wyżej wymienione składniki. Polska nie jest pierwszym krajem, który z troski o zdrowie i dobre samopoczucie najmłodszych obywateli zdecydowała się na taki krok. Ograniczenia sprzedaży napojów energetycznych dzieciom i młodzieży od lat funkcjonuje między innymi na Litwie, a Norwegii, Danii i Islandii można je kupić wyłącznie w aptekach.
Dlaczego „energetyki” mogą negatywnie wpływać na zdrowie dzieci i młodzieży?
Spożywanie napojów energetycznych przez osoby nieletnie może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, w tym do:
– zaburzeń snu (bezsenność i pogorszenie jakości snu),
– problemów z nauką,
– nadmiernego pobudzenia,
– zwiększenie ryzyka otyłości i innych schorzeń;
– bóle i zawroty głowy,
– uszkodzenia szkliwa zębów,
– bóle żołądka, zgagę,
– wzrostu masy ciała, rozwój insulinooporności;
– rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, w tym wzrost ryzyka udaru lub zawału serca
Jedna mała (250 ml) puszka napoju energetycznego może zawierać od 80 mg do 150 mg kofeiny, co odpowiada 1 filiżance mocnej kawy. Dzieci i młodzież są bardziej wrażliwe na działanie kofeiny niż dorośli, a spożycie zbyt dużej ilości może prowadzić do problemów, takich jak:
– bezsenność,
– zaburzenia koncentracji,
– nadpobudliwość,
– zaburzenia rytmu serca,
– podrażnienie żołądka,
– uzależnienie od kofeiny,
a regularne spożywanie napojów energetycznych może wpływać na rozwijający się układ nerwowy, co może mieć długoterminowe konsekwencje dla zdrowia psychicznego. Składniki takie jak tauryna czy glukoza mogą wpływać na gospodarkę wodno-elektrolitową, co ma znaczenie zwłaszcza podczas intensywnego wysiłku fizycznego u młodych osób. Zawarty w energetykach cukier może prowadzić do nadwagi, problemów z zębami, a także zwiększać ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Niektóre napoje energetyczne mogą zawierać również dodatkowe składniki, takie jak guarana, czy żeń-szeń, których spożywanie przez dzieci i młodzieży może mieć nieznane lub negatywne skutki.